BIKKI NEWS : లోక్‌సభ స్పీకర్ పదవికి ఈరోజు జరిగిన ఎన్నికలలో ఓం బిర్లా విజయకేతనం ఎగురవేశారు. తన ప్రత్యర్థి కె. సురేష్ పై గెలుపొంది వరుసగా రెండోసారి స్పీకర్ గా ఎన్నికయ్యారు. మూజువాణి ఓటుతో గెలుపొందినట్లు ప్రొటెం స్పీకర్ మహాతాబ్ భర్తృహరి ప్రకటించారు. Loksabha speakers list in telugu
ఈ నేపథ్యంలో పోటీ పరీక్షల కొరకు స్పీకర్ కు సంబంధించిన చరిత్ర, రాజ్యాంగ ఆర్టికల్స్, స్పీకర్ల జాబితా మీ కోసం…
లోక్‌సభ స్పీకర్ & డిప్యూటీ స్పీకర్ – రాజ్యాంగ నిబంధనలు
ఆర్టికల్ 93 : స్పీకర్ , డిప్యూటీ స్పీకర్ కార్యాలయాలు ఖాళీ అయినప్పుడు సభలోని ఇద్దరు సభ్యులను వరుసగా స్పీకర్ మరియు డిప్యూటీ స్పీకర్‌గా ఎంపిక చేసుకునేలా అందిస్తుంది.
ఆర్టికల్ 94 : స్పీకర్ మరియు డిప్యూటీ స్పీకర్ కార్యాలయాలకు సెలవు, రాజీనామా మరియు తొలగింపు నిబంధనలు
ఆర్టికల్ 95 : లోక్‌సభ స్పీకర్ కార్యాలయాల విధులను నిర్వర్తించడానికి లేదా స్పీకర్ వలె వ్యవహరించడానికి డిప్యూటీ స్పీకర్ లేదా ఇతర వ్యక్తి యొక్క అధికారం
ఆర్టికల్ 96 : లోక్‌సభ స్పీకర్ లేదా డిప్యూటీ స్పీకర్ అతని/ఆమె పదవి నుండి తొలగింపు తీర్మానం పరిశీలనలో ఉన్నప్పుడు అధ్యక్షత వహించకూడదు
చరిత్ర
1921లో భారత ప్రభుత్వ చట్టం 1919 (మాంటేగ్ – చెమ్స్‌ఫోర్డ్ సంస్కరణలు) ప్రకారం స్పీకర్ మరియు డిప్యూటీ స్పీకర్ కార్యాలయాలు భారతదేశంలో ప్రారంభమయ్యాయి .
స్పీకర్ మరియు డిప్యూటీ స్పీకర్ వరుసగా 1947 వరకు రాష్ట్రపతి మరియు డిప్యూటీ ప్రెసిడెంట్‌గా ఉండేవారు.
1921కి ముందు, సెంట్రల్ లెజిస్లేటివ్ కౌన్సిల్‌కు భారత గవర్నర్ జనరల్ అధ్యక్షత వహించారు.
1921లో, భారత గవర్నర్ జనరల్ ఫ్రెడరిక్ వైట్ మరియు సచ్చిదానంద్ సిన్హాలను వరుసగా సెంట్రల్ లెజిస్లేటివ్ అసెంబ్లీకి మొదటి స్పీకర్ మరియు మొదటి డిప్యూటీ స్పీకర్‌గా నియమించారు.
మొదటి భారతీయుడు మరియు కేంద్ర శాసనసభ స్పీకర్ – విఠల్ భాయ్ J. పటేల్ (1925లో).
1935 నాటి భారత ప్రభుత్వ చట్టం కేంద్ర శాసనసభకు రాష్ట్రపతి మరియు ఉపాధ్యక్షుల నామకరణాలను వరుసగా స్పీకర్ మరియు డిప్యూటీ స్పీకర్‌గా మార్చింది. కానీ, 1935 చట్టంలోని సమాఖ్య భాగాన్ని అమలు చేయనందున పాత నామకరణం 1947 వరకు కొనసాగింది.
లోక్‌సభ మొదటి స్పీకర్ – జివి మావలంకర్
లోక్‌సభ మొదటి డిప్యూటీ స్పీకర్ – అనంతశయనం అయ్యంగార్
జివి మావలంకర్ రాజ్యాంగ సభ (శాసనసభ)తో పాటు తాత్కాలిక పార్లమెంటులో స్పీకర్ పదవిని నిర్వహించారు (1946 నుండి 1956 వరకు నిరంతరం స్పీకర్ పదవిని నిర్వహించారు).
LOK SABHA SPEAKER ELECTIONS
1952 లో జరిగిన మొదటి లోక్‌సభ స్పీకర్ ఎన్నికల్లో శంకర్ శాంతరాం పై జీవీ మౌలంకార్ గెలిచారు.
1976 లో జగన్నాథ్ రావు పై బలిరాం భగత్ గెలిచారు.
2024 లో కే సురేష్ పై ఓం బిర్లా గెలిచారు.
LIST OF LOKSABHA SPEAKERS
1) 1952 – 56 : జీవీ మౌలంకార్
2) 1956 – 62 : ఎంఏ అయ్యంగార్
3) 1962 – 67 : హుకుం సింగ్
4) 1967 – 69 : నీలం సంజీవరెడ్డి
5) 1969 – 75 – : గురదయాల్ సింగ్ దియోల్
6) 1976 – 77 : బలిరామ్ భగత్
7) 1977 : నీలం సంజీవరెడ్డి
8) 1977 – 80 : కేఎస్ హెగ్డే
9) 1980 – 89 : బలరాం జక్కర్
10) 1989 – 91 : రబీ రే
11) 1991 – 96 : శివరాజ్ పాటిల్
12) 1996 – 98 : పీఏ సంగ్మా
13) 1998 – 2002 : జీఎంసీ బాలయోగి
14) 2002 – 04 – మనోహర్ జోషీ
15) 2004 – 09 – సోమనాథ్ చటర్జీ
16) 2009 – 14 – మీరా కుమార్
17) 2014 – 19 – సుమిత్రా మహాజన్
18) 2019 – 24 : ఓం బిర్లా
19) 2024 – ఓం బిర్లా
